معانی صیغه امرمعانی صیغه امر به بحث پیرامون معانی صیغه امر و چگونگی دلالت صیغه بر این معانی اطلاق می‌شود. ۱ - معانی متعدد صیغه امربرای صیغه امر معانی متعددی بیان شده است، همانند: طلب ، بعث ، تهدید ، انذار ، اهانت ، امتنان ، اکرام و تسخیر . ۲ - استعمال امر در معانی صیغه امردر این که استعمال لفظ در این معانی چگونه خواهد بود، میان اصولی‌ها اختلاف است: ۱. برخی معتقدند صیغه افعل مشترک لفظی برای این معانی است؛ ۲. گروهی آن را مشترک معنوی دانسته‌اند؛ ۳. عده‌ای معتقدند که صیغه افعل در بعضی از این معانی حقیقت بوده و در برخی دیگر به طور مجازی استعمال شده است؛ ۴. مرحوم « آخوند خراسانی » معقتد است صیغه افعل فقط برای طلب انشایی وضع شده است و سایر معانی را انگیزه استعمال صیغه امر در معنای طلب انشایی می‌داند و آنها را مستعمل فیه صیغه امر به حساب نمی‌آورد؛ ۵. مرحوم « مظفر » معتقد است صیغه افعل در هیچ یک از معانی بالا استعمال نشده است، بلکه برای نسبت طلبی معنایی حرفی وضع شده است، و سایر معانی به عنوان دواعی استعمال مطرح می‌باشد؛ ۶. « شهید صدر » اعتقاد دارد صیغه افعل برای دلالت بر نسبت ارسالی ، دفعی و تحریکی، وضع شده است؛ ۷. مرحوم « میرزای نایینی » معقتد است هیئت امر فقط بر نسبت ایقاعی دلالت می‌کند، هر چند دواعی مختلف است. دیدگاه‌های دیگری نیز در این باره وجود دارد. ۳ - ظهور صیغه افعلدر این که آیا صیغه افعل در وجوب ظهور دارد یا در استحباب ، نیز اختلاف می‌باشد؛ کسانی هم که برای آن وجوب در نظر می‌گیرند، درباره چگونگی دلالت صیغه امر بر وجوب، و این که آیا با وضع است یا اطلاق یا حکم عقل یا انصراف و سیره عقلایی ، اختلاف دارند. برخی معتقدند صیغه افعل در استحباب، ظهور دارد؛ عده‌ای آن را ظاهر در مطلق طلب ، اعم از طلب وجوبی یا استحبابی ، دانسته‌اند و گروهی آن را مشترک لفظی میان وجوب و استحباب می‌دانند. دیدگاه‌های دیگری نیز در این باره وجود دارد. [۶]
سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۳، ص (۳۵۷-۳۴۵).
[۷]
سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۳، ص۳۷۶.
[۱۰]
شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۱، ص (۱۵۰-۱۴۱).
[۱۱]
اصول الفقه، خضری، محمد، ص۲۲۷.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۴۹، برگرفته از مقاله «معانی صیغه امر». رده‌های این صفحه : معانی امر
|